Jak zdobyć akredytację Nadcap (1/5) – wprowadzenie do programu

Co to jest Nadcap?

Nadcap jest to program akredytacyjny obejmujący swoim zakresem w głównej mierze procesy specjalne w branży lotniczej. Administrowany jest on przez amerykańskie stowarzyszenie non-profit Performance Review Institute (PRI).

Słowo Nadcap na dobre zagościło już w słowniku pracowników branży lotniczej. Mało kto jednak wie, że podobnie jak laser, NADCAP w rzeczywistości jest angielskim akronimem od National Aerospace and Defense Contractors Accreditation Program. A właściwie to był, bowiem wraz z rozwojem programu zastąpiono go nazwą branżową Nadcap.

Zaczynamy cykl materiałów poświęconych Nadcap. Dowiecie się nie tylko jak ważne jest posiadanie samej akredytacji, ale również przeanalizujemy przypadki, gdy nie zawsze ma ona sens. Przejdziemy również krok po kroku przez każdy etap ubiegania się o akredytację. Będzie to istotny materiał szczególnie dla inżynierów jakości oraz inżynierów procesów specjalnych, którzy są zaangażowani w proces akredytacji.

Może być pomocny także dla studentów i przyszłych kandydatów do pracy w branży lotniczej. W części pierwszej poznacie między innymi historię programu, ogólne zasady jego działania, czy też jego dokumentację – procedury, formularze oraz listy kontrolne. W wielu miejscach celowo unikniemy tłumaczenia na język polski, bowiem niektóre z nazw mogłyby brzmieć dziwnie, lub niekiedy nawet ironicznie. Miłej lektury!

W skrócie

Czytając ten artykuł dowiesz się:

• Czym jest Nadcap, jaka jest jego historia oraz kto jest administratorem programu.
• Jak wygląda struktura dokumentacji programu.
• Jakie procesy mogą zdobyć akredytację Nadcap oraz jak uzyskać dostęp do wymagań.
• Jakie są role i obowiązki związane z procesem akredytacji.
• Jak prezentują się statystyki dotyczące akredytacji poszczególnych procesów.

Ten materiał stanowi pierwszą część cyklu poświęconego akredytacji Nadcap. W jego ramach ukazały się również cztery kolejne części:

• Planowanie audytu Nadcap (2/5) – jak to zrobić krok po kroku
• Przygotowania do audytu Nadcap (3/5) – audyt wstępny
• Audyt Nadcap (4/5) – jak wygląda i co jest weryfikowane
• Działania po audycie Nadcap (5/5) – jak zamknąć niezgodności

Historia Nadcap

Początki programu sięgają roku 1990 kiedy to Society of Automotive Engineers (obecnie SAE International) skupiające w swoich szeregach przedstawicieli największych firm z branży lotniczej i obronnej utworzyło Nadcap oraz jednocześnie powołało Performance Review Institute, w celu jego nadzorowania.

Głównym założeniem programu było opracowanie niezależnego systemu nadzoru nad dostawcami, który swoim zakresem obejmowałby między innymi procesy specjalne. O tym czym one są dowiecie się czytając:

• Procesy Specjalne – czym są oraz po co je wykonujemy

Największe organizacje doszły do wniosku, że bazując na podobieństwie wymagań pomiędzy poszczególnymi firmami możliwe jest stworzenie takiego rozwiązania, które pozwoliłoby zredukować ilość przeprowadzanych audytów. Byłoby to z korzyścią zarówno dla samych organizacji w znacznym stopniu redukując koszty jak i dla dostawców, którzy zamiast skupiać się na kolejnym z kolei audycie klienta więcej czasu mogliby poświęcić na zapewnienie zgodności oferowanych procesów.

Pierwszym procesem nadzorowanym przez Nadcap były Badania Nieniszczące (Non-Destructive Testing). W 1994 roku grupa ta poszerzona została dodatkowo o Obróbkę Cieplną (Heat Treat), Spawanie (Welding), Procesy Chemiczne (Chemical Processing), Pokrycia (Coatings) oraz Laboratoria materiałowe (Material Testing Laboratories). Od 1995 dzięki utworzeniu PRI Registrar możliwe jest certyfikowanie Systemu Zarządzania Jakością według wymagań AS 9100 (Aerospace Quality System). Więcej na temat tej specyfikacji przeczytacie we wpisie:

• AS 9100 – jak działa System Zarządzania Jakością w lotnictwie

W późniejszych latach, aby zaspokoić potrzeby innych branż utworzono także trzy inne programy:

• Transportation & Power Generation (TPG) – obejmujący swoim zakresem dostawców procesów specjalnych z branży transportowej oraz producentów urządzeń do wytwarzania energii.
• MedAccred – program dedykowany między innymi dla producentów sprzętu medycznego.
• CAAP – dedykowany dla dystrybutorów i mający na celu minimalizację ryzyka występowania części podrobionych.

Główna siedziba PRI znajduje się w Warrendale – niewielkim mieście na obrzeżach Pittsburgha. Natomiast biura regionalne zlokalizowane są w Londynie, Pekinie oraz japońskim Aichi.

Dokumentacja programu Nadcap

Program zbudowany jest w oparciu o procedury, formularze oraz listy kontrolne. Aby w pełni rozumieć zasady działania programu konieczne będzie zaznajomienie się z wszystkimi dotyczącymi nas dokumentami, tak aby w razie konieczności sprawnie się między nimi poruszać.

Nadrzędnym dokumentem dla wszystkich programów administrowanych przez PRI jest procedura PD 1000 opisująca podstawowe założenia, w tym role i odpowiedzialności. Bardziej potrzebne dla nas informacje znajdziemy w PD1100 – procedurze, która szczegółowo opisuje wymagania dla Nadcap. Oba wspomniane dokumenty oznaczone są symbolem PD od Program Document.

Kolejną grupą są bardziej szczegółowe dokumenty oznaczona jako OP – Operating Procedure. To nic innego jak procedury operacyjne. W sumie jest to 25 dokumentów o numerach od OP1101 do OP1125. Wśród nich znajdziemy procedury szczegółowo opisujące definicje, proces audytu, jego planowanie, czy też zasady dotyczących długości ważności akredytacji.

Kolejnym elementem są formularze. Na potrzeby programu podzielono je na osiem grup oznaczonych literami:

• a form – Auditor Category – dedykowane dla audytorów
• i form – Internal Operations Category – dotyczące wewnętrznych działań operacyjnych
• m form – Membership Category – formularze dedykowane dla NMC (Nadcap Management Counsil), Supplier Support Committee (SSC), Task Group (TG)
• o form – Onbording Auditors Category – przeznaczone dla nowych audiytorów
• p form – Subscribers Category – przeznaczone dla firm, które mają kategorię Subscriber (szczegółowo omówione zostanie to w dalszej części tekstu)
• q form – Audit Quotation Request Category – formularze niezbędne do uzyskania wyceny za audyt
• s form – Scheduling Category – formularze dotyczące planowania audytu
• t form – Task Groups Category – dedykowane dla Task Group (analogicznie jak w przypadku Subscriber grupa ta będzie omówiona w dalszej części tekstu).

Listy kontrolne – kryteria audytu Nadcap

Ostatnią grupą dokumentów są tzw. check-listy, czyli kryteria audytu Nadcap. Oznaczone są one symbolem AC – Audit Criteria. Z punktu widzenia dostawcy są to najważniejsze dokumenty, bo też najwięcej czasu poświęcimy na pracę nad nimi.

Jedną z największych zalet programu Nadcap jest to, że mamy kompletny zestaw pytań opisujący poszczególne wymagania, które będą w późniejszym czasie weryfikowane przez audytora.

Na etapie przygotowań do audytu, jako dostawcy, będziemy musieli przeprowadzić audyt wstępny według jednej a częściej kilku list kontrolnych. Szczegółowo proces ten omówiony został w części 3. Przygotowania do audytu Nadcap.

Poniżej podział procesów nadzorowanych przez Nadcap z przypisaną grupą kryteriów audytu:

• AC7000 – Nadcap General Requirements – Wymagania ogólne program Nadcap
• AC7131 – Additive Manufacturing – Produkcja addytywna np. druk 3D
• AC7135 – Aero Structure Assembly – Montaż struktur lotniczych
• AC7004/AC7005 – Aerospace Quality System – System Jakości w przemyśle lotniczym
• AC7108 – Chemical Processing – Procesy chemiczne
• AC7109 – Coatings – Pokrycia jak np. HVOF, Plasma
• AC7118 – Composites – Kompozyty
• AC7126 – Conventional Machining as a Special Process – Obróbka konwencjonalna jako proces specjalny np. szlifowania powłok
• AC7115 – Elastomer Seals – Uszczelnienia elastomerowe
• AC7119 – PB / AC7120 – PBA / AC7121 -CHA – Electronics – Elektronika
• AC7150 – First Article Inspection – Kontrola pierwszej sztuki
• AC7112/AC7123 – Fluid Distribution Systems – Systemy dystrybucji płynów
• AC7102 – Heat Treating – Obróbka cieplna
• AC7101/AC7006 – Materials Testing Laboratories – Laboratoria materiałowe
• AC7130 – Measurement & Inspection – Pomiary i kontrola
• AC7140 – Metallic Materials Manufacturing – Produkcja materiałów metalicznych np. kucie, odlewanie precyzyjne
• AC7116 – Nonconventional Machining – Obróbka niekonwencjonalna np. EDM, ECM
• AC7114 – NonDestructive Testing – Badania nieniszczące
• AC7124 – Non Metallic Materials Manufacturing – Produkcja materiałów niemetalicznych
• AC7122 – Non Metallic Materials Testing – Testowanie materiałów niemetalicznych
• AC7200 – Sealants – Uszczelniacze
• AC7117 – Surface Enhancement – Umacnianie powierzchniowe np. kulowanie
• AC7110 – Welding – Spawanie

Jakościowiec teraz także na LinkedIn!

eAuditNet – dostęp do programu Nadcap

Kolejną ważną rzeczą jest sam dostęp zarówno do wyżej wymienionej dokumentacji Nadcap jak i do zarządzania samymi audytami. Możliwy jest on poprzez system eAuditNet. Aby uzyskać dostęp konieczna będzie rejestracja.

Każdy zarejestrowany użytkownik musi być przypisany do firmy będącej lub starającej się o udział w programie. Po zalogowaniu uzyskamy dostęp do wszystkich audytów przypisanych do naszej organizacji, zarówno tych historycznych jak i planowanych.

Znajdziemy tam szczegóły dotyczące ceny audytu, audytora, wyniki audytów, zapisy z prowadzonych działań korekcyjnych i korygujących, czy też uzupełnione listy kontrolne.

Każdy audyt zawiera „Job Tracker”, dzięki któremu będziemy mieli wgląd w szczegóły dotyczące audytowanych procesów, wliczając w to:

• numer części
• specyfikację
• klienta
• Subscribera
• operatora wykonującego proces
• numer maszyny

Innymi dość ciekawymi narzędziami są:

• QML – Qualified Manufacturers List – lista wszystkich akredytowanych firm
• QPL – Qualified Products Listing – lista kwalifikowanych produktów np. uszczelek elastomerowych

Oba narzędzia są dość ciekawymi rozwiązaniami ułatwiającymi nam pracę. QML, gdy na przykład poszukujemy dostawcy konkretnego procesu. Dla każdej firmy mamy wówczas dostęp nie tylko do listy posiadanych akredytacji, ale również i specyfikacji, czy też list kontrolnych, które były ujęte w zakresie ostatniego audytu.

Natomiast QPL posłuży nam jeśli chcemy znaleźć źródło produktów kwalifikowanych takich jak na przykład: systemy farb, uszczelki, uszczelniacze, smary stałe czy też smarowniczki.

Kto jest zaangażowany w proces audytu Nadcap?

Z punktu widzenia samego audytu musimy wyróżnić kilka ról. Są to:

• audytowany (Auditee), czyli organizacja, która może mieć kategorię dostawcy lub Subscriber’a i która również stara się o uzyskanie lub też przedłużenie akredytacji Nadcap. Audyt odbywa się w siedzibie audytowanego.
• audytor (Auditor) – jest to osoba, której zadaniem jest weryfikacja danego procesu pod kątem spełnienia wymagań. Audyt Nadcap przeprowadzany jest przez jedną osobę, za wyjątkiem sytuacji, gdy jednym z audytorów jest osoba szkoląca się. W takim wypadku w audycie uczestniczą dwie osoby. Wymaga to jednak zgody audytowanego. Dodatkowo w audycie uczestniczyć może jeszcze obserwator, będący niezależnych przedstawicielem Subscriber’a. Jego rola ogranicza się jednak wyłącznie do oceny pracy audytora.
• Staff Engineer – jest to osoba prowadząca proces akceptacji przedłożonych działań korekcyjnych i korygujących. Staff Engineer akceptuje także niezgodności i przekazuje wraz z całą dokumentacją dotyczącą audytu w celu oceny przez Task Group.
• Task Group – w dosłownym tłumaczeniu jest to grupa zadaniowa, indywidualna dla każdej grupy procesów. Składa się z przedstawicieli dostawców oraz Subscriber’ów. Jej celem jest ocena procesu audytu. Zadaniem Task Group jest również opracowywanie list kontrolnych.
• Subscriber – Są to największe firmy z branży lotniczej i obronnej spełniające wymagania procedury PD1100. Wśród nich znajdziemy na przykład wymóg posiadania zaplecza inżynierskiego zdolnego tworzyć własne specyfikacji dla procesów specjalnych. Przedstawiciele Subscribera posiadają wgląd w kompletne dane audytowe dla wszystkich akredytowanych dostawców.

Lubisz czytać Jakościowca przy kawie?

5 zł 10 zł 15 zł

Spotkania Nadcap

Trzy razy do roku w formie stacjonarnej odbywają się spotkania wszystkich Task Group. Mogą wziąć w nich udział również przedstawiciele dostawców oraz Subscriber’ów. Spotkania odbywają się w Europie, Ameryce Północnej a także w Azji. Aby w nich uczestniczyć konieczna jest wcześniejsza rejestracja.

Podczas spotkań poszczególnych Task Group omawiane są różne problemy, nowe wymagania a także propozycje zmian. Same spotkania są doskonałym sposobem na wymianę doświadczeń oraz na nawiązanie kontaktów z potencjalnymi klientami, czy też dostawcami.

Co ciekawe sesje organizowane w Ameryce Północnej cieszą się dużo większym zainteresowaniem niż te, które odbywają się w Europie. Częściowo fakt ten wynika z dużej tradycji programu oraz znaczącej liczby akredytowanych firm w tamtym rejonie świata. Część spotkań jest typu zamkniętego, w których uczestniczyć mogą wyłącznie członkowie Task Group oraz Subscriberzy. Tematem tego typu spotkań najczęściej są kwestie organizacyjne oraz ocena audytorów.

Ilu dostawców posiada akredytację Nadcap?

W 1990 roku, gdy wystartował program odbyło się raptem pięć audytów. Aktualnie taka liczba dotyczyć może jednej firmy. Zależy to oczywiście od kompleksowości oraz różnorodności dostarczanych produktów, a także od… wyników uzyskanych podczas poprzednich audytów. O tym jednak przeczytacie w części 5. Działania po audicie Nadcap.

Bazując na danych Performace Review Institute obecnie każdego roku odbywa się obecnie około 6000 audytów. Liczba ta pokazuje w jak fenomenalny sposób rozwinął się program na przestrzeni ponad 30 ostatnich lat.

W momencie publikacji tego artykułu na całym świecie jest 4390 firm, które posiadają chociaż jedną akredytację Nadcap. Wracając do wątku spotkań Nadcap oraz frekwencji na spotkaniach odbywających się w Pittsburghu warto podkreślić, że aż 2058 spośród tych organizacji znajduje się na terenie Stanów Zjednoczonych.

Daje to ogromne możliwości rozwoju oraz dostęp do konkurencyjnych źródeł procesów. Dla porównania drugim w kolejności krajem z największą ilością akredytacji jest Wielka Brytania, gdzie znajduje się 354 firmy należące do programu.

Warto oczywiście pamiętać, że powierzchnia samych Stanów Zjednoczonych jest ponad 40-krotnie większa co siłą rzeczy ma ogromny wpływ na zagęszczenie uczestników programu Nadcap.

Kolejnymi krajami w kolejności są:
3. Chiny – 329
4. Francja – 241
5. Włochy – 157
6. Japonia – 148
7. Indie – 133
8. Hiszpania 126
9. Kanada – 124
10. Niemcy – 102
11. Meksyk – 100
12. Korea Południowa – 65
13. Polska – 43
14. Tajwan – 41
15. Singapur – 37

W sumie w programie uczestniczą firmy z 51 krajów. Swoich przedstawicieli mają również Kazachstan, Pakistan, Gruzja czy Grecja – gdzie znajduje się po jednej akredytowanej firmie.

Badania Nieniszczące (NDT) są obecnie najpopularniejszym procesem spośród wszystkich dostępnych w programie. Aktualnie na całym świecie znajduje się 2087 akredytowanych firm, z czego najwięcej oczywiście w Stanach Zjednoczonych – 816.

Firmy posiadające akredytację dla Badań Nieniszczących znajdują się w 49 z 53 krajów uczestniczących w programie. Drugą najpopularniejszą akredytacją są procesy chemiczne (CP) z liczbą 1733. Co ciekawe w przypadku Stanów Zjednoczonych liczba firm jest zbliżona i wynosi 811, zaś proces ten jest dostępny 44 krajach.

Podium zamyka obróbka cieplna (HT) z liczbą 1401 akredytacji dostępnych w 40 państwach.

Popularność kolejnych procesów, jeśli tak można napisać, przedstawia się następująco:
4. Spawanie (WLD) – 941 akredytacji
5. System Jakości w lotnictiwe (AQS) – 912
6. Laboratoria materiałowe (MTL) – 472
7. Obróbka niekonwencjonalna (NM) – 456
8. Obróbka powierzchniowa (SE) – 334
9. Kompozyty (COMP) – 303
10. Pomiary i kontrola (MI) – 268
11. Pokrycia (CT) – 228
12. Obróbka konwencjonalna jako proces specjalny (CMSP) – 142

Dla porównania na przeciwległym biegunie znajdują się takie procesy jak chociażby Produkcja addytywna (AM) z raptem sześcioma akredytacjami na całym świecie.

A jakim zainteresowaniem cieszą się pozostałe programy administrowane przez PRI? Niestety, na chwilę obecną niezbyt dużym, zwłaszcza jeśli porównamy go z Nadcap. TPG to aktualnie 150 akredytacji, z czego najwięcej, bo aż 74 w dziedzinie badań nieniszczących (NDT). TPG jest aktualnie najbardziej popularne w Chinach, gdzie znajduje się 50 akredytowanych organizacji. MedAccred to 66 akredytacji, zaś CAAP jako najmłodszy program raptem 5.

Nadcap w Polsce

Na koniec przyjrzyjmy się statystykom dotyczącym akredytowanych organizacji na terenie naszego kraju. Jak wspomnieliśmy, aktualnie w Polsce znajdują się 43 takie podmioty, z czego ponad połowa a dokładniej 24 na terenie województwa podkarpackiego. W sumie nic dziwnego jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że właśnie w Rzeszowie znajduje się siedziba stowarzyszenia Dolina Lotnicza, które zrzesza organizacje działające w branży lotniczej.

Do firm, które mogą się pochwalić największą liczbą akredytacji zaliczamy oba oddziały Goodrich Aerospace Poland zlokalizowane w Krośnie i w podrzeszowskiej Tajęcinie. Dostawca podwozi lotniczych jest częścią Collins Aerospace wchodzącej w skład Raytheon Technologies – jednej z największych firm z branży lotniczej i obronnej na świecie.

Obie placówki posiadają akredytacje dla badań nieniszczących, obróbki cieplnej, procesów chemicznych, pokryć, umacniania powierzchniowego, obróbki konwencjonalnej, oraz pomiarów i kontroli.

Wśród innych akredytowanych podmiotów możemy znaleźć również producenta silników lotniczych – Pratt & Whitney Rzeszów, Gardner Aerospace z siedzibą w Mielcu i Tczewie, Avio Polska, Aero Gearbox International Poland, czy też kuźnię ATI ZKM Forging.

Podsumowanie

Za nami wprowadzenie do programu Nadcap, w którym poznaliśmy jego historię, dokumentację a także statystyki dotyczące akredytowanych firm. W następnej części skupimy się na planowaniu audytu oraz podstawowych wymaganiach, które są niezbędne do spełnienia, aby w ogóle myśleć o ubieganiu się o akredytację.

Mam nadzieję, że powyższy wpis pozwolił Wam zaznajomić się z tematyką programu i odpowiedział na Wasze pytania. Czekam na Wasze przemyślenia, pytania oraz opinie w komentarzach. Do zobaczenia w drugiej części!